هفته کتاب و کتابخوانی است. بر خادمان این عرصه حیات بخش گرامی باد
یاد و خاطره گرافیست جوان انقلابی؛ حسین احمدی سخا را هم در دل‌مان زنده نگه داریم. این جوان عزیز در سایتی به نام کتاب بخوانیم طرح‌های گرافیکی بسیار خوبی برای ترویج کتابخوانی متشر می‌کردند...
روح‌مان با یادش شاد...
علامه طباطبایی از جمله علما و عرفای نامی قرن معاصر است که سرچشمه خدمات علمی شایانی برای حوزه‌های علمیه وقت بود و در تربیت شاگردانی دانشمند، عارف و فیلسوف، تلاش بسیاری کرد و مبانی اعتقادی و فسلفی دین اسلام را به زبانی دیگر طرح و تبیین کرد.
تفسیر ماندگار «المیزان» شاید معروف‌ترین اثری است که مردم ما از ایشان به یاد دارند و می‌شناسند. و چقدر این تفسیر مورد استفاده عموم مسلمین قرار گرفت، می‌گیرد و خواهد گرفت!
درباره زندگانی علامه طباطبایی، مختصر کتاب‌هایی نوشته شده اما برای آشنایی با علم و دانش و فضل و کمال این استاد برحسته، خوانش کتاب «در محضر علامه طباطبایی» راهنمای خوبی است.
کتاب «در محضر علامه طباطبایی» عنوان کتابی است که حاوی 727 پرسش شاگردان و طلاب جوان از علامه طباطبایی است که طی آن پاسخ‌های عالمانه علامه به صورت شیوا نوشته شده است. 
کار تدوین این کتاب بر عهده محمدحسین رخشاد بوده است. این کتاب ماحصل مدت‌ها حضور این نویسنده و جمعی از طلاب در جلسه پرسش و پاسخ با علامه طباطبایی در روزهای پنجشنبه و جمعه است.
در این کتاب 727 پرسش مطرح شده و استاد به تمام پرسش‌ها پاسخ کامل داده است. سادگی و رسایی و استناد به آیات قرآن از ویژگی‌های اصلی این کتاب است که استاد در هنگام پاسخ دادن به سوالات از آنها استفاده کرده است.
سوالات مطرح شده از توحید و خداشناسی آغاز می‌شود و موضوعات مختلفی چون آفرینش جهان، جبر، اختیار، مرگ و عالم برزخ و معاد، مباحث اخلاقی- عرفانی و قرآنی را شامل می‌شود، که در یک کلام می توان این کتاب را به یک دائره المعارف کوچک در زمینه پاسخ‌گویی به شبهات دینی دانست.
کتاب در محضر علامه طباطبایی تالیف محمدحسین رخشاد، توسط موسسه فرهنگی سماء در 484 صفحه انتشار یافته و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
هفته پایانی آبان ماه هرسال که به نام هفته کتاب و کتابخوانی نامگذاری شده، بهانه‌ای می‌شود برای آنها که می‌خواهند با کتاب آشتی کنند و زندگی خودشان را با کتاب خواندن رنگ تازه‌ای ببخشند.
اگر شما هم چنین قصدی در سر دارید و تصمیم به کتابخوانی گرفته‌اید و البته نمی‌دانید از کجا شروع کنید، پیشنهاد می‌کنم کتاب «راهنمای کتاب» نوشته حسام‌الدین مطهری را حتما مطالعه کنید.
راهنمای کتاب، در 10 بخش، نکات مفیدی را درباره آداب کتاب خوانی، نحوه انتخاب کتاب، توصیه هایی حین و پس از مطالعه و پیشنهاداتی هنگام خرید کتاب به شما ارائه می‌کند.
نویسنده کتاب درباره کتابش می‌نویسد:
«راهنمای کتاب کتابچه‌ای مختصر و مفید درباره کتابخوانی و چمّ و خمّ آن ست. این کتاب را برای کسانی نوشته‌ام که به تازگی قصد کتابخوانی عمومی به سرشان زده است. همچنین آنانی که دل‌شان می‌خواهد دوستان‌شان را به مطالعه ترغیب کنند یا در کتابخوانی راهنمایی‌شان کنند، می‌توانند این کتابچه را به عنوان هدیه در نظر بگیرند.»
مطهری زیر عنوان کتابش را «دستینه انتخاب کتاب، خرید و لذت بردن از مطالعه» نوشته و روی سخنش با کسانی است که تازه می‌خواهند به کتابخوانی روی بیاورند، اما مطمئناً کسانی که کم و بیش با کتابخوانی انس و میانه‌ای دارند هم از خواندن این دستینه پشیمان نخواهند شد!
این کتاب منبع بسیار مفیدی برای مروجان خواندن است. آنها که یا علاقه دارند و یا شغل و وظیفه‌شان ترویج فرهنگ کتابخوانی است، می‌توانند از مباحث خوب حسام مطهری برای صحبت کردن در جمع و یا نحوه مواجهه با کسانی که قرار است تازه کتابخوان شوند، استفاده لازم را ببرند.
«راهنمای کتاب» را حسام الدین مطهری نوشته و نشر آرما آن را در 93 صفحه و به قیمت 5000 تومان منتشر کرده است.
* یک قاچ از کتاب:
«هیچ‌کس کتابخوان زاییده نمی‌شود. کتابخوانی یا با پرورش از کودکی تبدیل به عادت می‌شود یا در بزرگسالی و جوانی بر اثر یک اتفاق به جریان روزِ زندگی اضافه می‌شود...» صفحه 18
«در امریکا چه می‌گذرد؟» این سوالی است که همیشه از من می‌پرسند. آنها می‌گویند بیش از پنجاه سال (نیم قرن) است که در امریکا زندگی کرده‌اید و باید آنجا را بشناسید. پاسخ نخستین من این است که «امریکا آن‌گونه نیست که شما فکر می‌کنید.» عقاب، سمبل و نشانه ملی آمریکاست، اما این روزها پرهای عقاب در حال ریختن است.»
سطرهایی که خواندید، اولین جملات مقدمه پروفسور حمید مولانا بر کتاب «امریکا شناسی» نوشته خودش است.
واقعیت این است که تصور بیشتر مردم کشورهایی که امریکا را از نزدیک نمی‌شناسند، تصوری غیرواقعی و مبهم است. و خیلی‌ها دوست دارند بدانند واقعا در امریکا چه می‌گذرد؟ کشوری که ادعای آرمانشهری دارد و مدعی است که می‌خواهد سایر ملت‌ها را هم از بند عقب‌ماندگی برهاند و همه را آزاد و پیشرفته کند، واقعاً چه جور جایی است؟!
یکی از کتاب‌های جامع و مستند درباره واقعیت جامعه امریکا، کتاب «امریکا شناسی» نوشته پروفسور حمید مولانا است که در سال 1390 منتشر شده است.
پروفسور مولانا چهره شناحته شده‌ای است که بیش از 50 سال در امریکا زندگی کرده و به امر تدریس و تحقیق و پژوهش مشغول بوده است. ایشان بر اساس علمی که نسبت به جامعه امریکا داشته‌اند و واقعیاتی که در انجا درک کرده‌اند، کتاب امریکاشناسی را با هدف آشنایی مردم ایران با حقیقت امریکا تالیف کرده‌است.
مولانا در باب ضرورت شناخت امریکا می‌نویسد: «امروزه امریکاشناسی به دو جهت ضروری است. نخست آنکه امریکا، اگرچه قدرتی در حال افول، اما به هرحال هنوز یک قدرت جهانی است. دوم اینکه امریکا هنوز با بسیاری از کشورها، ملت‌ها و فرهنگ‌ها درگیر است.» (ص 11)
تلاش حمید مولانا در کتاب امریکاشناسی بر این است که امریکا را آن گونه که هست معرفی کند، نه طوری که ما تصور می‌کنیم یا حدس می‌زنیم و یا با رسانه‌ها و ابزار و کالاهای ساخت آن کشور در ذهن‌مان مجسم می‌کنیم.
این کتاب در سه بخش «شناخت جامعه»، «شناخت نظام» و «شناخت فرهنگ» تنظیم شده که هربخش خود به فصل‌های مختلف و جزئی‌تری تقسیم می‌شود.
نویسنده در این کتاب پرده از تناقض‌های جامعه و حکومت امریکا برداشته و سعی کرده چهره واقعی و بدون روتوشی از کشوری که امروزه نماد تمدن غرب و نظام سرمایه داری است، به مخاطب نشان بدهد.
مولانا در ابتدای فصل «اقتصاد سرمایه‌داری» نکته جالبی نوشته است:
«روان‌شناس معروف اروپایی و موسس رشته مدرن بیماری‌های روحی، زیگموند فروید وقتی در 1908 م. از سفر و بازدید خود از ایالات متحده امریکا به محل اقامتش در وین، اطریش، مراجعت کرد، پیوسته از بی‌سلیقگی و فرهنگ امریکایی‌ها شکایت می‌کرد؛ به طوری که یکی از نزدیکانش پرسید: «چرا این همه امریکا را نفرین می‌کنی؟» فروید در پاسخ گفت: «من امریکا را نفرین نمی‌کنم، من برای وجود امریکا متاسفم! متاسفم که کلمبوس در مرحله اول امریکا را کشف کرد.»! (ص 53)
ذکر این نکته هم لازم است که رویکرد مولانا مانند چند عنوان مشابه دیگر، رویکرد شعاری و تخریب بی‌مبنای فرهنگ و سیاست امریکا نیست. بلکه با زبانی مطمئن و ادبیاتی علمی و منطقی و با پشتوانه برداشت عینی قلم به روایت واقعیت امریکا زده است.
اگر می‌خواهید فرهنگ، اقتصاد، جامعه، دولت و سیاست در امریکا را به صورت واقعی بشناسید، پیشنهاد می‌کنم کتاب «امریکاشناسی» حمید مولانا را حتماً مطالعه کنید.
کتاب امریکاشناسی توسط انتشارات امیرکبیر در 290 صفحه چاپ و در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.
قریب به 1400 سال از قیام جاودانه حضرت اباعبدالله الحسین(علیه السلام) علیه دستگاه طاغوتی امویان می‌گذرد. قیامی که به واسطه خون پاک و به ناحق ریخته سیدالشهداء تاکنون زنده و اثرگذار باقی مانده و حرارتش در رگ و خون شیعیان جریان دارد.
شهادت حسین (علیه السلام) و واقعه کربلا به ذات خود پایدار بوده و هست. در این میان آنچه که حقایق و عبرت‌های انسان‌ساز را نسل به نسل منتقل کرده است، ذکر شفاهی مصائب و مناقب آن حضرت و نیز مکتوباتی است که در این زمینه بوجود آمده است.
این نوشتار سعی دارد اختصاراً به دسته بندی و معرفی برخی از کتاب های تالیف شده پیرامون شخصیت و قیام حضرت اباعبدالله (علیه السلام) بپردازد.
مقاتل
مهمترین کتاب‌های مرتبط با واقعه عاشورا، کتاب‌هایی است که به مقتل معروف است. مقتل‌ها کتاب‌هایی هستند که به شرح واقعه کربلا به صورت مستند می‌پردازند.
از معروف‌ترین و معتبرترین مقتل‌ها می‌توان چنین نام برد:
- لهوف اثر سید بن طاووس
- مقتل ابی مخنف نوشته ابی مخنف
- خصائص الحسینیه تالیف مرحوم شوشتری
- نفس المهموم اثر شیخ عباس قمی که به فارسی تحت عنوان "در کربلا چه گذشت" ترجمه شده است. همچنین کتابی با عنوان " آه " توسط یاسین حجازی منتشر شده که ترجمه آسان تر و خوانا تری از این کتاب است.
تحلیلی
واقعه کربلا ابعاد گوناگونی دارد که هریک تحلیل و بررسی مفصلی می‌طلبد. بر این اساس متفکرین و اسلام شناسان در طول تاریخ و بخصوص در دهه‌های اخیر کتاب‌هایی با محتوای تبیین و تحلیل چرایی و چگونگی این حادثه جانگداز پرداخته و به بیان عبرت‌ها و انذارهای آن همت نهاده‌اند.
برخی از کتاب‌های مهم این عرصه عبارت اند از:
- حماسه حسینی تالیف شهید مرتضی مطهری که از معروف ترین کتب در این زمینه است.
- پس از 50 سال کتابی است از مرحوم سیدجعفر شهیدی که به تحلیل عوامل موثر در انحراف مردم هم عصر امام حسین (علیه السلام) می‌پردازد. منظور از 50 سال، سال های پس از رحلت پیامبر عظیم الشان اسلام است و نویسنده می کوشد تا بی وفایی مدعیان مسلمانی را تنها به فاصله 50 سال از فقدان پیامبرشان نشان دهد.
- حماسه و عرفان تالیف حضرت آیت الله جوادی آملی است که تعمقی بر این واقعه و ابعاد عرفانی و سیاسی آن دارد.
- نگاهی نو به جریان عاشورا اثری است که به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تدوین و منتشر شده است.
- عبرت‌های عاشورا تالیف حجت الاسلام والمسلمین سید احمد خاتمی است در بیان عبرت‌ها و درس‌های قیام اباعبدالله الحسین (علیه السلام) که برای نسل کنونی به چاپ رسیده است.
- جان‌ها فدای دین کتابی است که از چند سخنرانی آیت الله مصباح یزدی برگرفته شده و توسط موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شده است.
- مراقبه‌های عاشورایی اثر مشترک حجج اسلام الهاشمی و میرباقری
- حسین(علیه السلام)؛ عقل سرخ نیز از سخنرانی‌های استاد حسن رحیم پور ازغدی تدوین و منشتر شده است.
- آیینه حقیقت نیز به بیان دیدگاه ها و نظرات مرحوم حضرت آیت الله بهجت درباره شخصیت امام حسین (علیه السلام) و قیام او می‌پردازد.
- فتح خون اثری تحلیلی – ادبی است از شهید سید مرتضی آوینی که با قلمی جذب کننده و طوفانی واقعه کربلا و نگاه عاشورایی امام را ترسیم می‌کند.
فرهنگ نامه ها
به همت برخی محققین در زمینه واقعه کربلا برخی فرهنگنامه‌ها و دانشنامه‌ها نیز به قلم تبع در آمده است. از مهمترین این فرهنگنامه‌ها می‌توان کتاب‌های زیر را برشمرد:
- دانشنامه امام حسین(علیه السلام) اثر آیت الله محمدی ری شهری که در 14 جلد تدوین و منتشر گردیده است. این دانشنامه یکی از جامع ترین کتب برای پژوهشگران در زمینه امام حسین (علیه السلام) است.
- فرهنگ سخنان امام حسین (علیه السلام) تالیف محمد دشتی
- فرهنگ عاشورا اثر جواد محدثی
- فرهنگ جامع سخنان امام حسین (علیه السلام) نیز تالیف علی مویدی است.
ادبیات (شعر و داستان)
پس از انقلاب اسلامی بسیاری از شاعران و نویسندگان اهل ادب به انتشار مجموعه اشعار و داستان و رمان‌های خود در زمینه واقعه کربلا و نیز ساحت مقدس حضرت اباعبدالله الحسین(علیه السلام) پرداختند. در عرصه شعر و شاعری، احصای آثار ارادتمندان به اهل بیت (علیهم السلام) کاری بس مشکل است. اما برای نمونه، معروف‌ترین کتاب‌های چاپ شده در این عرصه را می‌توان چنین بر شمرد:
- من می گویم شما بگریید کاری است از علیرضا قزوه که مجموعه اشعار شاعران ولایی در زمینه عاشوراست.
- با کاروان نیزه نیز اثر دیگری از علیرضا قزوه است.
- گوشواره عرش مجموعه اشعار استاد علی موسوی گرمارودی
- طلسم سنگ مجموعه اشعار حماسی مرحوم سیدحسن حسینی است.
- طوفان واژه ها نیز اشعار شاعر جوان، سیدحمید برقعی است حاوی شورانگیزترین اشعار وی در زمینه امام حسین و اهل بیت(علیهم السلام)
- جغرافیای رازها اثر ابوالقاسم حسینجانی
- عطر عطش از سارا عرفانی
از بین رمان‌ها و داستان‌های با مضمون عاشورایی نیز می‌توان به کتاب@های زیر اشاره کرد:
- هفت شهر عشق اثر نویسنده پرکار، مهدی خدامیان آرانی است که در 7 قسمت با زبانی فصیح و ادبی به روایت واقعه عاشورا و دلایل قتل امام حسین (علیه السلام) در قالب داستان می‌پردازد.
- نامیرا رمان ارزشمندی است از محمدصادق کرمیار که هدفش ترسیم بی‌وفایی کوفیان و گمراهی و ضلالت آنها در انتخاب مسیر حقیقت است.
- سقای آب و ادب داستان زیبایی است از سیدمهدی شجاعی که درباره قمربنی هاشم، حضرت عباس (علیه السلام) نوشته شده است.
- پدر، عشق و پسر داستان دیگری از سید مهدی شجاعی است که از زبان اسب حضرت علی اکبر (علیه السلام) روایت می‌شود.
- قصه کربلا نوشته مهدی قزلی که کاری 10 جلدی است در مجلدهای کم حجم.
البته مکتوبات در زمینه واقعه کربلا بسیار است. در زمینه عاشورا کتاب‌های خوبی نیز برای کودکان و نوجوانان نوشته شده است که احصای آنها فرصت دیگری می‌طلبد.
** این مطلب در آذرماه سال 1391 در وبلاگ خاکریزهای کاغذی منتشر شده است.
کتاب «هشت سال این‌گونه گذشت» با عنوان فرعی «روایت آغاز تا پایان هشت سال دفاع مقدس» کتابی مصور است که به کوشش خانه فرهنگ و هنر سافیا و انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است.
این کتاب بخش‌های مختلفی از جمله روزی جنگی بود، این پاییز قرمز است، بحران بالا می‌گیرد، روزهای پیروزی فرا می‌رسد، اروند مهار می‌شود و درجه درد بالاست دارد. البته تصاویر جالب و دیده نشده و همچنین نوشته‌هایی از ۸ سال جنگ تحمیلی که با ظرافت و سلیقه انتخاب و درج شده است، به جذابیت و تاثیر عمیق کتاب کمک شایانی می‌کند.
موضوع تصاویر این کتاب روزهای اول جنگ، روزهای بحران، روزهای پیروزی ایرانیان، روز آزادی اروند، روز آزادی خرمشهر و روز درد و بحران است.
این کتاب با هدف پر کردن خلا موجود بین نسل امروز و دوران هشت سال دفاع مقدس تولید شده و فرض تهیه کننده بر این است که مخاطب هیچ پیش زمینه‌ای در مورد جنگ ندارد.
در این کتاب، هشت سال جنگ به اختصار تشریح شده و وقایعی که در هر سال اتفاق افتاده و عواملی که در این اتفاقات دخیل بودند و همچنین وضعیت و موقعیت مناطق جنگی در نقشه‌هایی که آمده به خوبی توضیح داده شده است. سخنان امام(ره) و دکتر چمران، فرمانده جنگ، و همچنین صدام حسین و واکنش کشورهای غربی هم در این کتاب آمده است.
جعفر شیرعلی نیا از جمله نویسندگان و محققانی است که همت خود را صرف تهیه و انتشار کتاب‌های دایره‌المعارف و مرجع در حوزه‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس نموده است. این کتاب به خصوص برای نوجوانان و جوانان منبع مفید و مختصری است تا با زوایا و تاریخ دفاع مقدس آشنا شوند.
کتاب هشت سال این گونه گذشت با تلاش جعفر شیرعلی نیا تهیه شده و انتشارات سوره مهر آن را منتشر کرده است.
کتاب از چنده لا تا جنگ؛ خاطرات خانم شمسی سبحانی، یکی از زنان شجاع از خطه مازندران است، که با شروع درگیرىها در کردستان، عازم سنندج شده و کار امدادرسانى را آغاز مىکند.
ایشان همچنین از آغاز جنگ ایران و عراق تا اواخر سال 1364 در مناطق جنگى جنوب، بهعنوان نیروى داوطلب سپاه به امدادرسانى مجروحان جنگى مىپردازد.
راوى در این کتاب به ذکر خاطرات تلخ و شیرین از ایام حضور خود در کردستان و همچنین مناطق جنگى جنوب پرداخته و به عملیات‌هاى فتحالمبین، بیتالمقدس، خیبر، والفجر مقدماتى و والفجر یک اشاره مىنماید. در کتاب «از چنده‌لا تا جنگ» با روایت‌هایی روبرو می‌شویم که شاید کمتر به آن پرداخته شده باشد.
بارزترین نکته کتاب این است که خانم سبحانی جنگ‌زده نیست و شهر و سکونت‌گاهش زیانی از جنگ ندیده، اما از کیلومترها دورتر، زندگی خود را رها می‌کند و برای کمک به جنگ‌زدگان و رزمندگان اسلام، پا به مناطق جنگی می‌گذارد تا دین خود را به جبهه‌های حق ادا کند.
خانم شمسی سبحانی به عنوان پرستار به جبهه رفته است و همین امر موجب شده تا نکاتی را روایت کند که در بهداری‌ها و بیمارستان‌ها اتفاق افتاده است.
«از چنده‌لا تا جنگ» نمونه خوبی از یک روایت زنانه از دفاع مقدس است و مطالعه این کتاب می‌تواند ما را با خدمات و ایثارگری‌های بانوان مسلمان میهن‌مان در طول دفاع مقدس آشنا کند.
به نظرم کتاب خواندنی و دلنشینی آمد. چیزی در مایه‌های خاطرات مرضیه حدیدچی دباغ؛ اما نه به قوت آن. وجود چنین زنان دلاور و غیرتمندی در جامعه باعث افتخار این نظام است. نمی‌دانم چرا کارگردانان و فیلمسازان ایرانی، به جای این همه فیلم بی سر و ته و غیرمفید، داستان زندگی زنانی چون شمسی سبحانی و مرضیه حدیدچی را به تصویر نمی‌کشند تا الگوی زنان ما باشند؟!
کتاب از چنده لا تا جنگ خاطرات خانم شمسی سبحانی است که خانم گلستان جعفریان آن را تدوین و انتشارات سوره مهر آن را در 192 صفحه منتشر کرده است.
---------------------------------------------------
* لینک انتشار این مطلب در فارس نیوز
* لینک انتشار این مطلب در کتابستان
به تازگی کتاب «ژرفای دانش» با موضوع زندگانی و سیره امام باقر(ع) توسط ابوالفضل هادی منش تالیف و منتشر شده است.
کتاب ژرفای دانش، مروری است بر بعضی از حوادث دوران حیات امام محمد باقر(ع) و بیان ابعادی از شخصیت اخلاقی، معنوی و علمی این امام همام.
در ابتدای کتاب به بررسی ویژگی‌های ظاهری آن امام و نص بر امامت ایشان و نیز خاستگاه تربیتی ایشان در دوران کودکی پرداخته شده است.
همچنین گوشه‌هایی از ویژگی‌های اخلاقی و فردی ایشان در برخورد با اقشار مختلف مردم منعکس گردیده است.
سیره خانوادگی امام محمد باقر و رفتار ایشان با همسر و فرزندان و صمیمت وی با دوستان و خویشاوندان و نیز حضور شکوهمندانه ایشان در اجتماعات مختلف از دیگر مطالب کتاب ژرفای دانش است.
در بخش دیگری از کتاب به بررسی مقام والای علمی امام محمد باقر اشاره شده و تلاش‌های فرهنگی ایشان در هدایت مردم و زدودن انواع خرافات و اجتهاد غلط در آن زمان، مقابله با مکاتب انحرافی و فرقه‌های مختلف و ترویج آموزه‌های دینی را منعکس نموده و موضع‌گیری سیاسی ایشان در قبال حکومت‌های عصر خویش را به تصویر کشیده است.
کتاب ژرفای دانش توسط ابوالفضل هادی منش تالیف و انتشارات بهار دل ها آن را در 160 صفحه و به قیمت 6000 تومان منتشر کرده است.
