خاکریزهای کاغذی

به جز صحیفه امام خمینی، معمولاً از کتاب هایی که پیاده شده سخنرانی اشخاص است، خوشم نمی‌آید. این کار را هم عموماً روحانیون و منبری‌ها انجام می‌دهند. سال گذشته یکی از این کتاب‌ها را خواندم و اصلاً خوشم نیامد. اصلاً لحن سخنرانی طرف توی کتاب تابلو است و حس کتابخوانی به آدم دست نمی‌دهد.

اما کتاب «شهر خدا»ی علیرضا پناهیان را جور دیگری دیدم. مشخص است که فقط یک پیاده سازی صرف و دستور چاپ نبوده، بعد از پیاده‌سازی کلی ویراستاری و بازنگری شده و یک کار شسته و رفته تحویل چاپخانه شده است.

کتاب «شهر خدا» اولین کتابی است که از سخنرانی‌های خطیب معروف، حجه الاسلام پناهیان تهیه و منتشر شده است. این سخنرانی‌ها مربوط به ماه مبارک رمضان است که پس از پیاده‌سازی، ویرایش و تنظیم شده و در قالب کتاب شهر خدا چاپ شده است.

کتاب از 8 بخش به اضافه بخش فهرست‌ها تشکیل شده که هر بخش، خود به مباحث جزئی‌تری تقسیم می‌شود. این تقسیم‌بندی از جمله مزایای کتاب است که با درج کلمات کلیدی و نکات اساسی در حاشیه هر صفحه امکان آشنایی مخاطب با موضوعی که در هر صفحه به آن پرداخته شده را فراهم می‌کند.

رویکرد عمده کتاب، بیان شیرینی‌ها و اسرار حکمت‌آمیز ماه مبارک رمضان است.

درواقع روال طرح مباحث بر پایه «تبشیر» است و زیبایی‌ها و نتایج شیرین روزه‌داری و تقوا و تزکیه در این ماه مطرح می‌شود. با همین رویکرد است که تلاش می‌شود روزه‌داری به یک عمل ساده و شیرین برای مومنان تشریح گردد و از پیچیدگی‌هایی که گاه در برخی منابع درباره روزه‌داری مطرح می‌شود، در این کتاب خبری نیست. همچنین استناد به آیات و روایات، مستند بودن و قابل اعتماد بودن مباحث را برای مخاطب به ارمغان می‌آورد.

اما عمده ویژگی کتاب «شهر خدا» را باید در بیان عاطفی و ادبیات عارفانه جستجو کرد. طرح مباحث در قالب این زبان احساسی و دلنشین، آرامشی به مخاطب می‌دهد تا بتواند مطالعه کتاب را ادامه دهد. به عبارتی، بُعد عاشقانه ارتباط با خداوند با نثری شیرین و زیبا به خوبی در کتاب ترسیم شده است. اما همین مساله می‌تواند به «فرّار بودن مباحث» و کاهش ماندگاری آن در ذهن مخاطب کمک کند.

بر همین اساس، می‌توان کتاب شهر خدا را شروعی مناسب برای مطالعات عمیق‌تر و جدی‌تر در حوزه مباحث روزه‌داری و حکمت‌های ماه رمضان محسوب کرد.