داستان؛ گام به گام
دتی است برخی کتابداران و همکاران محترم معرفی کتابهایی را خواستهاند تا با نقد داستان و فراگرفتن آن آشنا شوند. من مطالعاتی درباره داستان و داستان نویسی داشتهام که البته مختصر و نه حرفهای بوده است.
برای نقد کردن یک کتاب و بخصوص داستان و رمان، باید با داستان و ساختار داستان آشنا شد. هر رمان و داستانی عناصری دارد که نقاط ضعف و قوت آن بستگی به رعایت آداب داستان نویسی و قوت و ضعف نویسنده در پرداخت عناصر داستان دارد.
برای آشنایی با کتابهایی که در این باره نوشته شده و با زبان نسبتاً ساده داستان و عناصر آن را بازگو میکند، به تناوب چند کتاب متفاوت معرفی خواهم کرد.
اولین کتاب، " داستان؛ گام به گام " اثر حسین فتاحی است. این کتاب را انتشارات صریر که وابسته به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس است، منتشر کرده است.
البته ویژگی این کتاب این است که اصول و مبانی داستان را با نگاهی به آثار جنگ و دفاع مقدس مطرح میکند، اما اصل مطالب و توضیحاتی که درباره عناصر داستان ارائه میشود، قابل استفاده برای عموم نیز هست.
متنی که فتاحی نوشته، بسیار ساده و خوشخوان است. سعی کرده عبارات و اصطلاحات خیلی تخصصی و مبهم برای خواننده عادی را به کار نبرد.
این کتاب ۱۰ فصل دارد: داستان و غیر داستان، پیرنگ داستان، زاویه دید، شخصیتپردازی، روایت یا پرداخت داستان، نثر داستانی، لحن، زندگینامه داستانی، رمان خاطره.
در انتهای اکثر فصلها نمونهای از داستانهای مطرح نیز آورده شده تا مخاطب در همان لحظه بتواند با موضوع ارتباط برقرار کند. مثلاً داستانهای "بار" از مجید قیصری، "آتش به اختیار" از بایرامی، "فال خون" از غفارزادگان، "پیرمرد بر سر پل" از همینگوی و ... برای آشنایی مخاطب با مباحث مطرح شده در انتهای چند فصل آورده شده است.
ان شاءالله در آینده چند کتاب دیگر با موضوع داستان و ساختار داستان معرفی خواهم کرد.