خاکریزهای کاغذی

یکی از راه‌های آشنایی با انقلاب اسلامی و مراحل وقوع و سختی‌ها و مسیر پرپیچ و خم آن، مطالعه خاطرات مبارزان انقلاب است. مبارزانی که از سال‌ها قبل از انقلاب خود را در معرکه خطرناک و مجاهدانه نهضت امام خمینی(رحمه الله علیه) انداختند و طعم مباره را چشیدند.

از جمله کتاب‌های خاطرات مطرح و جذاب مبارزان انقلابی، کتاب «خاطرات عزت شاهی» است.

این کتاب مجموعه‌ای از خاطرات شخصیتی اسطوره‌ای به نام «عزت الله شاهی» است که پس از چند سال مبارزه سخت علیه شاه، توسط ساواک دستگیر و زندانی می‌شود. عمده خاطرات عزت شاهی مربوط به دوران بازداشت و شکنجه در زندان‌های رژیم پهلوی است که از او اسطوره مقاومت در برابر شکنجه‌های ساواک ساخته و او را به عنوان یکی از نمادهای مقاومت در انقلاب اسلامی شناسانده است.

عزت شاهی از معدود مبارزانی است که بعد از انقلاب اسلامی هیچ پست و مقامی نگرفت و به زندگی عادی و معمولی خود ادامه داد و این، عاملی برای اخلاصش در روایت خاطرات است. او که بعد از انقلاب نام خانوادگی خود را به «مطهری» تغییر داده، بی‌پروا و بدون رودربایستی دیده‌ها و شنیده‌های خود را از شخصیت‌ها و جریانات مهم سیاسی در دوران پیروزی انقلاب اسلامی و مخصوصاً در زندان تعریف می‌کند.

خاطرات عزت شاهی در 13 فصل تنظیم شده است که گاهی تحلیل و تفسیر است و گاهی روایت افکار متناقض برخی شخصیت‌ها. بعضی جاها خنده دار است و البته مواقع بسیاری هم انعکاس درد و آزار شکنجه‌های ماموران ساواک در زندان.

شرایط زندان و بازداشت او و شکنجه‌هایی که ماموران سنگدل ساواک نسبت به او اعمال می کرده‌اند، واقعاً تکان‌دهنده و عجیب است؛ و عجیب‌تر از شکنجه‌ها، مقاومتی است که عزت از خود نشان می‌دهد و تحت هیچ شرایطی عزت خود را برای کاهش درد و شکنجه معامله نمی‌کند و کفر ساواکی ها را در می‌‌آورد.

اما اگرچه خاطرات عزت شاهی به خودی خود خواندنی و ارزشمند است، نباید و نمی‌توان نقش تدوین‌گر کتاب یعنی «محسن کاظمی» را در موفقیت کتاب نادیده گرفت.

کاظمی یکی از صاحب نظران و محققان موفق کشور در عرصه تاریخ شفاهی است. او برای تدوین و انتشار کتاب خاطرات عزت شاهی سال‌ها تحقیق و پژوهش درباره افراد و گروه‌ها انجام داده و حتی گاه با وابستگان به رژیم پهلوی در خارج از کشور تماس گرفته و اطلاعات کسب کرده است! وی گفته است: «من در این کتاب مخاطب را خواننده 40 سال بعد تصور کردم که از وقایع گذشته تصوری ندارد. لذا تلاش کردم شخصیت‌ها را تا حد امکان گویا کرده و برای این کار از اسناد و مطبوعات استفاده کردم.»(+)

استقبال مردم از کتاب خاطرات عزت شاهی به گونه‌ای بوده که در طول 9 سال و تا تیرماه 94، انتشارات سوره مهر 21 نوبت آن را تجدید چاپ کرده است.

خود آقای عزت شاهی درباره دیدارشان با رهبر انقلاب می‌گوید: «مقام معظم رهبری از این کتاب بسیار تقدیر کرده و این کتاب را به شهری تشبیه کرده‌اند که اکنون از زیر آوار بیرون آمده و مردم متوجه شوند که در این جا هم شهری بوده.»(+)

کتاب خاطرات عزت شاهی کتاب بسیار ارزشمندی در حوزه خاطرات انقلاب است که مطالعه آن نسل جوان را با پرده‌هایی واقعی و متفاوت از انقلاب اسلامی آشنا خواهد کرد.